Η προσφορά στην περίπτωση των ατόμων με προσόντα μεσαίου επιπέδου, κυρίως προερχόμενα από την επαγγελματική κατάρτιση, αναμένεται να παρουσιάσει πολύ μικρότερη αύξηση (κατά 1 εκατομμύριο περίπου) – αλλά τα άτομα αυτά θα εξακολουθήσουν να αντιπροσωπεύουν το 50 % του εργατικού δυναμικού. Ο αριθμός των ατόμων χαμηλής εξειδίκευσης προβλέπεται να μειωθεί κατά 15 εκατομμύρια, καθώς στην αγορά εργασίας εισέρχονται νέοι με υψηλότερη εξειδίκευση και εξέρχονται πολλά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με λιγότερα προσόντα.
Οι κατάλληλες δεξιότητες για τις κατάλληλες θέσεις εργασίας
Παρά την ύφεση, οι εργαζόμενοι με υψηλά και μεσαία προσόντα εξακολουθούν να έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρουν καλύτερες θέσεις εργασίας από όσους διαθέτουν χαμηλά προσόντα. Ωστόσο, από τα αποτελέσματα της πρόγνωσης προκύπτει επίσης ότι πολλά άτομα με προσόντα υψηλότερου και μεσαίου επιπέδου θα εργαστούν σε χαμηλότερου επιπέδου θέσεις εργασίας. Για ορισμένους η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι προσωρινή (π.χ. πτυχιούχοι που εργάζονται σε εστιατόρια και μπαρ), όσο όμως παρατείνεται χρονικά, τόσο περισσότερο ματαιώνει τις προσδοκίες εκείνων που την υφίστανται.
Από την άλλη, αυτές οι αναντιστοιχίες επιτρέπουν σε ορισμένους να εμπλουτίσουν τις ίδιες τις θέσεις εργασίας που καλύπτουν, κατά τρόπο που ξεπερνά τις προσδοκίες των εργοδοτών τους. Οι αναντιστοιχίες ενδέχεται επίσης να αποτυπώνουν μια πραγματική αύξηση των εργασιακών απαιτήσεων σε πολλά επαγγέλματα, η οποία δεν έχει ακόμη καταγραφεί με τους παραδοσιακούς τρόπους.
Σχήμα 1: Μεταβολή της ζήτησης ανά κατηγορία επαγγελμάτων κι επαγγελματικά προσόντα στην ΕΕ (27+)
Τα αποτελέσματα που αφορούν τις αναντιστοιχίες δεν πρέπει να ερμηνεύονται κατά γράμμα. Είναι δύσκολο να υπάρξει ακριβής πρόβλεψη των τάσεων στην προσφορά (για εργατικό δυναμικό υψηλότερης μόρφωσης) και στη ζήτηση (για μεγαλύτερη αξιοποίηση των ατόμων αυτών στην εργασία), μεταξύ των οποίων υπάρχουν πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις. Πάντως από άλλη έρευνα του Cedefop προκύπτει ότι η απλή κατοχή περισσότερων τυπικών προσόντων από τα απαιτούμενα για μια θέση εργασίας δεν αποτελεί το μείζον ζήτημα. Αυτό εντοπίζεται μάλλον στην ελλιπή αξιοποίηση των πραγματικών δεξιοτήτων και γνώσεων που διαθέτουν οι εργαζόμενοι, πράγμα που επηρεάζει δυσμενώς τόσο εργαζομένους και εργοδότες, όσο και το κοινωνικό σύνολο.
Συμπεράσματα της έρευνας για την εργασία και τις δεξιότητες
Τα αποτελέσματα της πρόγνωσης του Cedefop δείχνουν στροφή της επαγγελματικής διάρθρωσης στην Ευρώπη προς θέσεις εργασίας που χαρακτηρίζονται από ένταση γνώσης και δεξιοτήτων. Κατά συνέπεια, είναι σαφής η ανάγκη οι διαμορφωτές πολιτικής να δράσουν για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των διαθέσιμων δεξιοτήτων. Για παράδειγμα, με δεδομένο ότι οι γυναίκες θα διαθέτουν περισσότερα προσόντα από τους άνδρες, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα που θα επιτρέψουν στις εργαζόμενες να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους, παρέχοντας π.χ. περισσότερες ευκαιρίες συνδυασμού της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή.
Πρέπει επίσης να μάθουμε περισσότερα για το ποιες είναι οι πραγματικές γνώσεις των εργαζομένων και το τι πραγματικά μπορούν να κάνουν σε συγκεκριμένες θέσεις εργασίας. Η ευρύτερη χρήση της επικύρωσης της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης καθώς και ο δια βίου επαγγελματικός προσανατολισμός μπορεί να συμβάλλουν στην καλύτερη αντιστοίχιση των δεξιοτήτων και των θέσεων εργασίας.
Από τα αποτελέσματα της πρόγνωσης του Cedefop προκύπτει ότι οι κυβερνήσεις ενδεχομένως να χρειαστεί να δώσουν κίνητρα στους εργοδότες, προκειμένου να αυξηθεί η ζήτηση για δεξιότητες και βελτιωθεί η αξιοποίηση των δεξιοτήτων, ώστε να αποφεύγονται οι αναντιστοιχίες.
Η Ευρώπη οφείλει να φροντίσει ώστε το ανθρώπινο δυναμικό της να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ανάγκες της οικονομίας. Οι πολιτικές πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα στα άτομα να αναβαθμίζουν και να διευρύνουν τις δεξιότητές τους. Κάτι τέτοιο δε συμβάλει απλώς στην εξασφάλιση μιας καλύτερης θέσης εργασίας, αλλά και επιτρέπει στους εργαζόμενους να διαμορφώνουν τις μελλοντικές θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας έτσι ενεργά στην οικονομία της καινοτομίας.
Οι ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα (γνωστές και ως χώρες BRIC) στοχεύουν και αυτές στην αύξηση του μεριδίου τους όσον αφορά τις υψηλού επιπέδου θέσεις εργασίας. Η Ευρώπη δεν έχει περιθώρια για εφησυχασμό.
Πηγή: CEDEFOP
Άλλα σχετικά άρθρα:
Γνώσεις & θέσεις εργασίας στην ΕΕ
===
Για την ενίσχυση δεξιοτήτων & γνώσεων μεγάλης ζήτησης, η Omicron Systems έχει αναπτύξει εξειδικευμένα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.